Fundusze pasywne, a fundusze aktywne – poznaj podstawowe różnice

Fundusze pasywne, a fundusze aktywne – czym różnią się te dwa modele inwestowania?

Fundusze pasywne (w tym fundusze indeksowe inwestujące w ETFy) zyskują coraz większą popularność wśród inwestorów. Z czym wiążą się tego rodzaju inwestycje i w czym przejawia się ich pasywność? Czym różnią się od tradycyjnych funduszy zarządzanych aktywnie? Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, dlaczego to właśnie inwestowanie pasywne robi coraz większą karierę zarówno w Polsce, jak i na świecie.

Sposób wyboru aktywów – czyli w co inwestować

Podstawową różnicą pomiędzy funduszami aktywnymi, a pasywnymi, jest sposób doboru koszyka aktywów, w który fundusze te inwestują pieniądze powierzone im przez inwestorów. W przypadku tradycyjnego modelu zarządzania aktywnego, grupa profesjonalnych inwestorów na podstawie licznych analiz, posiadanej wiedzy i doświadczenia, dokonuje wyboru określonych akcji czy obligacji, które w ich mniemaniu poradzą sobie lepiej niż pozostałe, dostępne na danym rynku aktywa. Model ten przypomina nieco wybieranie „najlepszego konia” startującego w wyścigu.

W przypadku funduszy pasywnych, na każdego konia przypada mniej pieniędzy, ale oferujesz całą pulę. Fundusze pasywne odzwierciedlają bowiem automatycznie skład i proporcje wybranego rynku / indeksu, a co za tym idzie, odzwierciedlają także jego średnie wyniki (bez podejmowania próby pobicia ich). Większość pracy wykonują algorytmy, które stale dostosowują skład koszyka do obecnego składu danego indeksu, który z założenia mają jak najwierniej odwzorowywać.

Fundusze pasywne występują w postaci ETF-ów, których jednostki uczestnictwa znajdują się w obrocie giełdowym, oraz w postaci funduszy indeksowych, które w przeciwieństwie do ETF-ów nie są notowane na giełdzie, ale które na przykład inwestują w ETFy.

Dywersyfikacja ryzyka – fundusze pasywne mają to w naturze!

Budowa funduszy indeksowych sprawia, że w naturalny sposób są one dużo mocniej zdywersyfikowane niż fundusze aktywne. Fundusze ETF, składają się z setek, a nawet tysięcy różnych akcji i obligacji, oferując niezwykle szeroką dywersyfikację ryzyka, podczas gdy te, zarządzane aktywnie, składają się siłą rzeczy z dużo mniejszej ilości aktywów i charakteryzują się koncentracją portfela.

Kolejny raz można zatem porównać wybór modelu inwestycyjnego, do sportu. Możesz zainwestować w wybranego zawodnika czy drużynę, mieć szczęście i otrzymać duży zwrot z inwestycji, ale możesz także wszystko stracić, bo okaże się, że Twoja analiza i wiedza na temat sytuacji czy kondycji poszczególnych zawodników była niekompletna lub niewystarczająca. Albo po prostu nie miałeś szczęścia... Z drugiej strony, możesz działać spokojniej, inwestując w całą ligę i cieszyć się wynikami tożsamymi z rynkami.

Wybór rodzaju funduszu zależy zatem od preferencji potencjalnego inwestora w zakresie doboru aktywów, ale także stopnia podejmowanego ryzyka inwestycyjnego.

Koszty i opłaty – który rodzaj funduszu kosztuje mniej?

Fundusze aktywne z reguły są droższe niż inwestycje pasywne. Wiąże się to oczywiście ze sposobem doboru aktywów i aktywnym zarządzaniem, wymagającym stałej analizy przez szereg profesjonalistów. Zarządzanie aktywne jest zatem bardziej pracochłonne niż zarządzanie indeksowe. Dlatego też koszty zarządzania funduszami aktywnymi są wyższe. W przypadku funduszy ETF, wszelkie opłaty ograniczone są do minimum. Warto więc przyjrzeć się bliżej dostępnym na rynku niskokosztowym funduszom indeksowym, takim jak ten oferowany przez Moon. 

Fundusze pasywne czy aktywne i kto da więcej?

Historyczne wyniki pokazują, że jedynie niewielkiej ilości funduszy zarządzanych aktywnie oraz niewielu indywidualnym inwestorom udaje się pobić rynek w długim horyzoncie czasowym. Inwestycje pasywne naśladujące rynki, nastawione są na odwzorowanie rynku  a jak historyczne wyniki pokazują w długim horyzoncie czasowym tendencja jest wzrostowa. 

Zakładając dalszy rozwój gospodarki, a także fakt, że spółki wchodzące na giełdę są z założenia najlepszymi graczami na rynku, można liczyć na to, że trend ten będzie utrzymywał się jeszcze wiele lat, stąd też rosnąca popularność inwestycji pasywnych. Specjaliści, którzy zalecają systematyczne inwestowanie w inwestycje pasywne, podkreślają jednak jak ważne jest by inwestycję taką traktować długoterminowo – najlepiej w perspektywie kilku dekad - i nie wycofywać się z niej w momencie chwilowych spadków indeksu.  

Dla pełniejszego obrazu, warto przyjrzeć się także światowym tendencjom. Na przestrzeni ostatniej dekady udział ETF-ów w amerykańskim rynku funduszy inwestycyjnych wzrósł o 80%, a według raportu Bank of America Merrill Lynch, w 2019 r. fundusze indeksowe stanowiły 45% amerykańskiego - najbardziej dojrzałego - rynku funduszy inwestycyjnych.

Wzrost popularności pasywnego modelu inwestowania wiąże się zarówno z wieloletnimi doświadczeniami rynku inwestycyjnego, jak i z wynikami, które jednoznacznie pokazują, że aktywne zarządzanie wcale nie przynosi lepszych wyników niż automatycznie odwzorowujący wyniki indeksu model pasywny. Decydując się na określoną strategię, warto wziąć to pod uwagę, tym bardziej, że fundusze pasywne dostępne są obecnie online, a początkujący czy nieprofesjonalni inwestorzy mogą ulokować w nich swoje pieniądze bez konieczności posiadania specjalistycznej wiedzy, czy konieczności poświęcania czasu swoim inwestycjom. 

Prosty mechanizm, transparentność, niskie koszty, szeroka dostępność i szeroka dywersyfikacja ryzyka to najważniejsze cechy, które zdają się przekonywać współczesnych, zabieganych, ale świadomych inwestorów, właśnie do tego modelu inwestowania.