Budżet domowy - zasada 50/30/20

Zasada 50/30/20 to metoda budżetowania, która dzieli wydatki na trzy kategorie: potrzeby, zachcianki i cele finansowe. Jest zaprojektowana tak, by pomóc ludziom żyć zgodnie ze swoimi możliwościami, a jednocześnie systematycznie poprawiać swoją sytuację finansową i nadal mieć pieniądze na wydatki uznaniowe, czyli zachcianki. 

Aby zorganizować swój budżet zgodnie z zasadą 50/30/20, musisz określić swoje miesięczne dochody, przejrzeć rachunki, skategoryzować wydatki i dostosować je w razie potrzeby.

Budżet domowy to początek, bez którego nie da się ruszyć

Miesięczny budżet to plan, który określa, jak będziesz wydawać swoje pieniądze. Jego celem jest ustalenie granic wydatków, aby nie przekraczały one dochodów, a przede wszystkim umożliwiły oszczędzanie. Dzięki dobrze opracowanemu budżetowi możesz żyć komfortowo, jednocześnie oszczędzając na przyszłość.

Dobrze opracowany budżet domowy stanowi wsparcie i pomoc w kontrolowaniu codziennych wydatków. Jedno z badań prowadzonych przez CFP Board (Certified Financial Planner Board of Standards, Inc., amerykańską organizację non-profit wyznaczającą i utrzymującą standardy planowania finansowego) wykazało, że osoby, które prowadzą swój budżet domowy mają poczucie większej kontroli, pewności siebie i bezpieczeństwa finansowego w porównaniu do tych, które nie prowadzą budżetu.

Zasada 50/30/20

Jednym ze sposobów budżetowania domowych wydatków jest zasada 50/30/20. Za jej pomocą wydatki netto dzieli się na trzy główne kategorie:

50% na wydatki niezbędne
30% na wydatki uznaniowe
20% na cele finansowe

Metoda ta pozwala na uporządkowanie regularnych rachunków, codziennych wydatków oraz na zorganizowanie krótkoterminowych i długoterminowych celów finansowych. A co ważne, jest w niej miejsce na drobne przyjemności. Dzięki tej zasadzie Twój miesięczny budżet może stać się narzędziem, które zaprowadzi Cię do finansowej wolności.

50% na pilne i konieczne wydatki

Zgodnie z zasadą 50/30/20 połowę swoich dochodów przeznaczasz na podstawowe potrzeby. Mieszczą się tu wszystkie miesięczne rachunki i opłaty związane z codziennym życiem. Poniżej znajdziesz przykładowe wydatki, które możesz tutaj zaliczyć. Są to:

- Rata kredytu hipotecznego lub czynsz,
- Media,
- Rachunek telefoniczny,
- Rata za samochód,
- Transport,
- Pożyczki np. płatności związane z używaniem kart kredytowych, spłata kredytu studenckiego,
- Raty,
- Zdrowie, przyjmowane na stałe leki i wizyty u lekarza,
- Zakupy spożywcze.

30% budżetu na zachcianki i wydatki uznaniowe

Kolejnym krokiem przy wdrażaniu omawianej zasady jest przeznaczenie 30% dochodów na wydatki tzw. uznaniowe, czyli zachcianki. Co możesz tutaj uwzględnić?

- Rozrywka,
- Jedzenie na mieście,
- Zakupy,
- Wydatki na przyjemności.

Jeżeli masz silną motywację do oszczędzania, możesz czuć pokusę, by zredukować wydatki na inne cele i przeznaczyć więcej pieniędzy na oszczędności. Pamiętaj jednak, że zbyt surowe podejście do oszczędzania i rygorystyczne "zaciskanie pasa" może później prowadzić do niekontrolowanego wydawania pieniędzy. Aby osiągnąć sukces w oszczędzaniu, warto zachować równowagę.

Przeczytaj również: 5 nawyków zakupowych, które pomogą Ci zaoszczędzić pieniądze.

20% na oszczędności i inwestycje

Realizacja Twoich finansowych planów nie nastąpi z dnia na dzień. Jednak dzięki stosowaniu zasady 50/30/20 stopniowo i sukcesywnie będziesz się do tej realizacji zbliżać. Miesięczne budżetowanie pozwoli Ci odkładać 20% dochodów, a uzyskane w ten sposób oszczędności możesz przeznaczyć np. na inwestowanie, co przyspieszy gromadzenie potrzebnego Ci kapitału. 

Omawianą część dochodów możesz przeznaczyć na: 

- Budowanie poduszki finansowej,
- Zasilanie konta emerytalnego,
- Wpłaty na konto maklerskie,
- Oszczędzanie na edukację dzieci,
- Odkładanie na własny dom,
- Podróże,
- Inwestowanie, np. w ETFy z naszą platformą Moon.

Dlaczego przestrzeganie tej zasady jest ważne?

Zasada 50/30/20 ma na celu uproszczenie zarządzania finansami. Łatwo przekroczyć budżet, kiedy nie ma się planu. Uporządkowanie i skategoryzowanie wydatków oraz przeznaczenie na nie konkretnych sum pieniędzy pozwala utrzymać większą kontrolę nad finansami, a także wygospodarować środki na cele finansowe, takie jak oszczędzanie. Zasada ta zakłada również środki na przyjemności, co umożliwia wydawanie na siebie bez poczucia winy.

Jak korzystać z zasady 50/30/20?

Oto jak zasada 50/30/20 wygląda w praktyce:

Krok 1: Oblicz dochody netto - Zacznij od swojej wypłaty netto, czyli tej, która wpływa bezpośrednio na Twoje konto. Warto również uwzględnić dochody z dodatkowych prac lub pasywnych źródeł dochodu.

Krok 2: Przejrzyj swoje wydatki - Sprawdź swoje miesięczne wydatki, zanotuj, na co je przeznaczasz i ile na nie potrzebujesz. Dokonaj realistycznej oceny. Stałe koszty, takie jak płatności za mieszkanie, rachunki za telefon i raty zadłużenia (kredyty i inne), prawdopodobnie będą najłatwiejsze do oszacowania. Nieregularne wydatki, takie jak zakupy spożywcze, rachunki za media czy wydatki na rozrywkę, mogą się różnić w zależności od miesiąca. 

Warto również uwzględnić nieregularne wydatki, takie, które należy uregulować raz czy dwa razy w roku, np. składki ubezpieczeniowe czy opłaty szkolne. Podziel je przez 12, aby uzyskać miesięczną sumę potrzebną do ich uregulowania.

Krok 3: Kategoryzuj swoje wydatki - Spisane wydatki przyporządkuj do jednej z trzech wymienionych wyżej kategorii.

Krok 4: W razie potrzeby - dostosuj - Po uporządkowaniu wydatków może się okazać, że stosowane przez Ciebie proporcje są inne. O ile w przypadku wydatków obowiązkowych (czynsz, rata kredytu itd.) niewiele możesz zmienić, o tyle w wydatkach na jedzenie czy przyjemności możesz dokonać zmian, aby wygenerować 20% na oszczędności lub inwestowanie, np. w ETF z Mooninvest.

Spisanie i analiza wydatków mogą pokazać, że żyjesz ponad swoje możliwości – lub że masz wystarczająco dużo środków każdego miesiąca, ale potrzebujesz bardziej świadomego podejścia do swoich wydatków.

Zasada 50/30/20 w praktyce

Systematyczne stosowanie zasady 50/30/20 w domowym budżecie pomoże Ci nie tylko opanować niezbędne wydatki, ale także umożliwić wcześniejszą spłatę kredytu hipotecznego (uwalniając Cię w ten sposób od zobowiązań) oraz zbudować oszczędności, zapewniające Tobie i Twoim bliskim bezpieczną przyszłość finansową.

Pamiętaj jednak, aby mądrze zagospodarować pieniądze z trzeciej części (20%). Konto oszczędnościowe może być dobrym rozwiązaniem, ale zgromadzone na nim środki tracą na wartości z miesiąca na miesiąc. Dlatego warto część tych pieniędzy przeznaczyć na inwestowanie, np. w ETF-y za pośrednictwem naszej platformy inwestycyjnej Mooninvest.

Inwestowanie pozwala Twoim oszczędnościom pracować i zwiększać swoją wartość. Dobrym sposobem na rozpoczęcie przygody z inwestowaniem są fundusze ETF. Nasza platforma Mooninvest umożliwia inwestowanie w tego rodzaju fundusze. Jeśli masz już zaoszczędzoną jakąś kwotę, nie pozwól, aby inflacja ją uszczupliła. Otwórz darmowe konto na naszej platformie już dziś i wpraw Twoje pieniądze w ruch. Więcej na temat ETF przeczytasz w sekcji Fundusze ETF lub w wyczerpującym artykule: ETF - co to jest? Kompendium wiedzy, a platformę Mooninvest poznasz bliżej w sekcji Jak to działa?.